Nieuwe column Edith Louman: Don’t stop me now
Het nummer van Queen zit al een paar weken in mijn hoofd. Sinds die woensdagmiddag in juni op de laatste Taal en techniek-bijeenkomst met leerkrachten van het bestuur Surplus. De leerkrachten presenteren hun ervaringen met taalgerichte wetenschap en technologie op hun eigen school. De leerkracht van De Tweewegen uit Wieringerwaard laat zien hoe zij een teamvergadering heeft georganiseerd om haar collega’s te professionaliseren. Mooi om te zien dat deze leerkracht de input van de nascholingsbijeenkomsten over kan brengen naar haar collega’s. De leerkrachten van De Keerkring uit Schagen hebben een korte film gemaakt: ‘Taal en techniek laat de beelden spreken’. Ik ga er eens goed voor zitten en ben blij dat ik mag meekijken in hun school.
En dan klinkt ‘Don’t stop me now’, het is onder de beelden gemonteerd. De film begint met foto’s van kleuters. Van de wintermaanden met dikke jassen en plassen waar de kinderen in spelen en ontdekken met loopplanken van pallets, zelf gemaakte hengels en bootjes. Naar het voorjaar en de zomer als de kinderen spelen met autobanden en touw op de helling, met de trekkar met lading. ‘Hoe pakken we het aan? Hoe krijgen we die autoband boven? Hoe kan ik de lading meenemen?’ De kinderen zijn meestal in groepjes bezig, samen ideeën delen en uitproberen, nadoen, meedoen. Ze zijn voortdurend bezig met oplossingen bedenken.
Vervolgens foto’s uit de middenbouw. Kinderen die buiten beestjes aan het zoeken zijn in de groene heg. Ik zie kinderhanden om een libelle, een schaaltje met een kikkervisje, een preparaat met een blaadje. Kinderen met de bekende loupepotjes, ideaal om beestjes te vangen en te bekijken. Maar er zijn nog veel spannendere onderzoeksinstrumenten; kinderen werken met een microscoop en met een binoculair. De betrokkenheid en fascinatie spatten van de foto’s af. Maar ook het geduld, het voorzichtig draaien aan de knoppen om scherp te stellen en het precies kijken vallen me op. Dat is echt een wetenschappelijke houding. En een tekening van een beestje, ja resultaten vastleggen, dat hoort ook bij wetenschappelijk werken. De kinderen werken in duo’s, overleggen, wachten op elkaar.
En daarna foto’s uit de bovenbouw. Kinderen doen onderzoekjes met drijven en zinken, en met linialen en eieren die in balans moeten blijven. En ook balansonderzoekjes met hun eigen lichaam: kinderen liggend op krukken en banken, zij proberen te ontdekken waar hun zwaartepunt zit. De kinderen helpen elkaar, hier wat extra drukken, daar een kruk op het hoofd erbij. ‘Wat merk je?, wat voel je?, wanneer ben je in evenwicht?’ Elkaar stimuleren om kritisch te zijn, dat is ook onderdeel van de wetenschappelijke houding. Bijzonder is het bezoek van een gast in de klas, een man afkomstig uit Afrika. Hij laat zien hoe je een kruk en een emmer op je hoofd kunt dragen. Wauw! ‘Hoe doe je dat?, hoe zorg je ervoor dat die emmer met water blijft staan?’ De verklaring: een in elkaar gedraaide doek zorgt voor steunpunten. U raadt het al, de kinderen gaan het zelf proberen. Eerst in de klas, dan de trap af, op het speelplein en ja ook met water! De foto’s van de kinderen zijn heel sprekend, de kinderen zijn sterk en trots.
‘Having a good time, I don’t want to stop at all’. Een fijne afsluiting van een intensief schooljaar, waarin ik op allerlei manieren met studenten en leerkrachten heb gewerkt aan het verder verspreiden van wetenschap en technologie. Deze leerkrachten zijn geïnspireerd door hun leerlingen. Ik ook, de beelden spreken voor zich. Ik ben zeker ook geïnspireerd door deze leerkrachten, die met hun leerlingen op ontdekkingstocht zijn gegaan. Het ontroert me, ik heb sterk het gevoel dat de tekst ook voor hen geldt. Ook zij willen verder gaan met wetenschap en technologie, zij hebben gezien welke mogelijkheden er zijn, wat het oplevert, hoe de kinderen aan het denken worden gezet en hoe dat met een gerichte benadering enorm kan worden gestimuleerd.
En dan nu zomervakantie, tijd voor museumbezoek. Mijn tip: bezoek het Teylersmuseum in Haarlem. In dit museum ligt het accent op kunst en wetenschap. U kunt daar tot 28 augustus de tentoonstelling De Luchtballon zien. Ik ga er zeker heen.
Edith Louman