Didactische vaardigheden

Natuur en techniek geven

Auteur:
Herman Jongh, Frans Bussel
Uitgever:
Koninklijke van Gorcum B.V.

Praktische vakdidaktiek voor het basisonderwijs

Het schoolvak natuur en techniek biedt ongekend veel mogelijkheden om uw lessen toe te passen in de werkelijkheid. Als leerkracht kunt u die werkelijkheid naar binnen halen, maar haar ook buiten opzoeken. Er zijn veel thema’s, werkvormen en materialen mogelijk die u helpen om inhoudelijk aan de kerndoelen te voldoen. De kunst is om ervoor te zorgen dat die inhoud ook opgenomen wordt. Daarvoor moet u de juiste didactische keuzes maken in uiteenlopende situaties.

Natuur en techniek geven combineert daarom vakinhoudelijke kennis met vakdidactiek. Het zit boordevol werkvormen, lessuggesties en opdrachten die u helpen om uitdagende lessen te geven. De auteurs gebruiken een overzichtelijke structuur met een herkenbare opbouw voor pabo-studenten.

Bestellen

Tacit knowledge

Auteur:
Ed van den Berg
Uitgever:
Hogeschool van Amsterdam

Lessen voor lerarenopleiding en onderwijspraktijk

De theorie-praktijk kloof is berucht in het onderwijs. Theorie moet vaak nog verregaand worden aangepast aan de eigen onderwijsomstandigheden van de docent. Aan de andere kant zit er veel vakdidactische en praktijkkennis opgesloten in het hoofd van docenten, tacit knowledge, onzichtbaar voor studenten in lerarenopleiding. Wat nu als je die theorie deels gaat genereren in de eigen klassen van docenten en leraren in opleiding? Dan wordt de theorie-praktijk kloof kleiner, kan tacit knowledge mogelijk expliciet en zichtbaar worden, en wordt er een fundament gelegd voor blijvend leren van de eigen leservaring.

In het boekje ‘Lessen voor lerarenopleiding en onderwijspraktijk’ beschrijft Ed van den Berg (voormalig Lector Wetenschap- en Techniekonderwijs van de Hogeschool van Amsterdam), hoe je de kloof tussen theorie en praktijk kunt verkleinen.

Download

Poster 'De stappen van onderzoekend leren'

Auteur:
Elke Jacobs (vormgeving)
Uitgever:
Wetenschapsknooppunt Nijmegen

Het WKRU heeft een unieke poster ontworpen voor in de klas, waarin de stappen van onderzoekend leren verbeeld zijn in de vorm van een onderzoekscyclus. Per stap van onderzoekend leren is een symbool ontwikkeld dat bij ieder project gebruikt kan worden. Op deze manier wordt het onderzoeksproces en de stap waarin kinderen zich bevinden heel duidelijk gemaakt. U kunt op deze website de poster voor € 11,- (incl. verzendkosten) bestellen. Via de knop downloaden kunt u de poster gratis downloaden, voor bijvoorbeeld op het digibord.

Download

De schatgraver

Auteur:
Piet Conijn en de Agorascholen www.agora.nu

De schatgraver wordt hij genoemd. Hij ontleent zijn naam aan ‘de schatten’ die hij maandagochtend meeneemt. Verpakt in een doosje, in oud pakpapier, in kranten of in een kistje. Telkens is het weer een belevenis als hij zijn vondst uit de verpakking haalt. Elke keer weer verrassend. Zo verrassend, dat het ook de leerlingen prikkelt om interessante voorwerpen mee naar school te nemen. Maak kennis met de schatgraver!

Download

De onderzoeker

Auteur:
Piet Conijn en de Agorascholen www.agora.nu

Onder het motto ‘Vraag het zelf maar’ daagt de leerkracht de leerlingen uit allerlei vragen te bedenken over voorwerpen, dieren en planten. Vragen die zich laten beantwoorden door observatie, onderzoek  of experiment. Het oogt als een spelletje en zo wordt het ook ervaren. Kortom; het maakt nieuwsgierig! Dit document bevat voorbeelden van prikkelende vragen, zodat u er zelf mee aan de slag kunt.

Download

Excellentie in ontwikkeling: Werken met een persoonlijk leerplan

Auteur:
Esther de Boer, Jacques Poell en Elise Schouten

Basisschool De Walsprong in Zaltbommel werkt met het project ‘Kilalé’; wat staat voor ‘Kinderen Laten Leren’, een project dat zich richt op (hoog-)begaafde leerlingen. De werkwijze van het project is gebaseerd op de uitgangspunten van het Amerikaanse onderwijsconcept ‘One Kid at a Time’. Kern van dit concept is dat het onderwijs wordt gepersonifieerd: elke leerling ontwerpt vanuit zijn passie en interesses een persoonlijk leerplan en voert dit uit. Op basis van interviews met leerlingen, leerkrachten, de directie en ouders schetst dit document een beeld van de uitgangspunten, de aanpak en de resultaten van het project. Tot slot bevat het aanbevelingen en tips die zijn voortgekomen uit de evaluaties en de interviews.

Download

Excellentie in ontwikkeling: Handreiking (hoog)begaafdheid

Auteur:
Esther de Boer en Nora Booij

In de klas zie je als leerkracht steeds vaker dat er leerlingen zijn die heel andere uitdagingen nodig hebben dan het reguliere programma. Hoe weet je als leerkracht dat het hier gaat om een (hoog)begaafde leerling? Wat doe je als leerkracht met deze leerlingen? Hoe merk je dat een leerling meer nodig heeft? Wat heeft deze leerling nodig en wat betekent dat voor het programma van die leerling? Belangrijk is om je te verdiepen in de leerling wie hij is en wat hij wil en kan. Deze handreikingen zijn gemaakt in het kader van Landelijke Excellentieprojecten van de LPC en SLO. De bedoeling van deze handreikingen is om zicht te geven op wat (hoog)begaafdheid is en hoe je als leerkracht hiermee om kunt gaan in de klas. Uitgangspunt hierbij is dat de leerkracht direct met de links en suggesties aan de slag kan.

Download

Onderzoekend en Ontwerpend leren bij Natuur en Techniek

Auteur:
Marja van Graft en Pierre Kemmers

In dit Basisdocument is beschreven wat wordt verstaan onder onderzoekend en ontwerpend leren op de basisschool en wat de meerwaarde ervan is. Hierin is een didactische leerlijn voor groep 1 tot en met 8 uitgewerkt. Omdat dit project voortkomt uit het programma Verbreding Techniek Basisonderwijs, is in het Basisdocument en het lesmateriaal gefocust op het onderwijs in natuur en techniek. Onderzoekend en ontwerpend leren blijken als didactiek zeer waardevol te zijn en zijn nauw met elkaar verweven.

Download

Het Zevenstappenmodel

Auteur:
Marja van Graft en Pierre Kemmers

Bij onderzoekend leren onderzoeken kinderen organismen, objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun leraar. Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. Onderzoeken en ontwerpen zijn werkvormen waarmee verschillende doelen beoogd worden. Enerzijds leren leerlingen (onderzoeks- en ontwerp-) vaardigheden, zoals goed waarnemen, vragen stellen, experimenten opzetten en uitvoeren, voorspellingen doen, problemen verkennen en verwoorden en oplossingen bedenken en beoordelen.

Download

Tips voor ouders

Auteur:
Edith Louman en Fokke Munk

Ook thuis zijn er talloze aanknopingspunten om met kind(eren) de wereld om hen heen te verkennen. Jonge kinderen stellen vaak vragen over hoe iets werkt, of waarom iets zo is. We willen u graag meenemen in de ontdekkingstocht naar de talenten van uw kinderen en laten zien hoe u ook als ouder uw kind kunt stimuleren en uitdagen.

Download