Publicaties

Onderzoek op de basisschool?!

Auteur:
Ed van den Berg/ VU en Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam, Anke van der veen/ W&T coördinator 8ste Montessori, Amsterdam

Het artikel gaat in op het onderzoek van Lotte en Romeo uit groep 7a van de 8ste Montessori Amsterdam. De onderzoeksvraag: Kun je met suiker strooien als het glad is? In de schoolkrant hebben zij hun bevindingen gepubliceerd. Lotte en Romeo hebben om deze onderzoeksvraag te beantwoorden echt onderzoek uitgevoerd. Onderzoek waarin ze allerlei moeilijkheden tegen kwamen, zijpaden bewandelden en waarin zij alle aspecten hebben verkend. Lotte vertelt: “Want onderzoeken is…zeg maar…als je bij één ding komt, dan heb je dat onderzocht, maar dan is er nog iets dat je weer verder wil gaan.”

Download

Wetenschap en techniek en opbrengst gerichtwerken. Zes basisschool portretten.

Auteur:
Yolande Emmelot, Maartje van Daalen, Meta Krüger/ Kohnstamm Instituut

Hoe combineren scholen nu wetenschap en techniek en opbrengst gerichtwerken? Om hier achter te komen hebben onderzoekers van het Kohnstamm Instituut van zes vindplaatsscholen uit onze regio schoolportretten gemaakt. Deze schoolportretten laten zien dat iedere school zijn eigen aanpak heeft voor opbrengstgericht werken. Soms heeft de manier van werken bij W&T het opbrengstgericht werken bevorderd, soms is het eerder andersom en hebben analyses ertoe geleid om W&T in te voeren.

Download

Effecten van nascholingen Wetenschap en Techniek in het Primair Onderwijs in de regio Amsterdam

Auteur:
Thomas vn Eijck en Ed van den Berg/ Expertisecentrum Wetenschap en Techniek Noord-Holland en Flevoland, Hogeschool van Amsterdam

In het artikel beschrijven de auteurs de effecten van de Amsterdamse VTB Pro nascholing 2008-2010. In deze periode werden landelijk 5000 basisschoolleerkrachten nageschoold met nadruk op de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren. De Hogeschool van Amsterdam trainde ruim driehonderdvijftig leerkrachten in samenwerking met het Amstelinstituut, NEMO en Artis. In het artikel beperken zij zich niet tot de Amsterdamse grenzen, maar nemen ze de lezers mee naar het verleden en bekijken ze hoe er wereldwijd met nascholing binnen wetenschap en techniek wordt omgegaan.

Download

Onderzoekend en Ontwerpend Leren bij Natuur en Techniek

Auteur:
Marja van Graft en Pierre Kemmers

Basisdocument  over de didactiek voor onderzoekend en ontwerpend leren in het po. Dit document maakt onderdeel uit van het VTB-project ‘Leren Onderzoekend en Ontwerpend Leren’ en beschrijft de meerwaarde van onderzoekend leren op de basisschool. Daarnaast bevat het document lesmateriaal voor groep 3 tot en met 6, welke is ontwikkeld in samenwerking met leraren. In de bijbehorende handleiding gaat men in op verschillende aspecten die van belang zijn bij het onderzoekend en ontwerpend leren. O.a. het Zevenstappenmodel, het indelen van groepen en het leiden van een gesprek in de groep. Kortom, een zeer handig en praktisch document.

Download

Verleiden tot leerzame gesprekken

Auteur:
Gerdo Velthorst, Ida Oosterheert, Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Gelderland

Gesprekken tussen leerlingen waarvan veel geleerd kan worden, vinden niet vanzelfsprekend plaats. Een zorgvuldige voorbereiding en begeleiding is nodig om kinderen tot een leerzaam gesprek te verleiden. De auteurs gaan in dit artikel in op verschillende manieren om dit voor elkaar te krijgen. Zij geven aansprekende voorbeelden van hoe verschillende opdrachten verschillende type gesprekken uitlokken tussen kinderen.

Download

The eye of the beholder

Auteur:
Onder redactie van H. van Vlokhoven van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

The eye of the beholder: naar een brede en werkzame definitie van wetenschap en techniek bij leerkrachten in het primair onderwijs. In de opvattingen van (aankomende) leerkrachten basisonderwijs over wetenschap en techniekonderwijs lijkt steeds weer dat zij dit domein begrijpen als een speelveld van voornamelijk bètavakken en (mechanisch‐)technische expertise. Deze smalle definitie van wetenschap en techniek maakt dat veel (aankomende) leerkrachten zich incompetent voelen het onderwijs in deze domeinen overtuigend te verzorgen. Dit rapportverslag gaat in op het onderzoek waarin is uitgegaan van drie diversiteitperspectieven die kansrijk zijn voor een verbreding van wetenschap en techniek in het primair onderwijs: het genderperspectief, het prestatieperspectief, en het taalontwikkelingperspectief. Vanuit deze perspectieven kan gepleit worden voor het stimuleren van wetenschap en techniekonderwijs naar meisjes, kinderen die bijzonder laag of hoog presteren, en kinderen met andere etnische achtergronden en daarmee gepaard gaande taal‐ en begripsontwikkeling.

Download

Themanummer Platform pabo

Auteur:
Centrum Brein & Leren heeft veel content aan dit themanummer geleverd

Dit themanummer Platform gaat over brein & leren. En dan vooral over wat leerkrachten van het basisonderwijs kunnen opsteken van de recente ontwikkelingen in de neuropsychologie. In dit nummer is er dan ook uitgebreid aandacht voor hetgeen Centrum Brein & Leren over dit onderwerp te vertellen heeft. Jelle Jolles gaat in op talentontwikkeling, Kees Vreugdenhil staat stil bij het breinbewust opleiden, Afke Kostelijk beschrijft hoe kinderen met kikkersprongen leren rekenen, Anneleen Post schrijft over het leren lezen met verbeeldingskracht, Edith Louman en Martijn Weesing maken een vertaalslag naar de praktijk en Aleid Truijens hoopt hartstochtelijk dat wij niet ons brein zijn. Kortom; boeiende en inspirerende kost!

Download

De waarde van metaforen bij het begrijpelijk maken van ‘onzichtbare’ technologie aan kinderen

Auteur:
Arjan Dieleman, Fedor de Beer

Tegenwoordig is veel ICT-techniek ‘onzichtbaar’. Denk bijvoorbeeld aan een mobiele telefoon, MP3-speler of een laptop. Kinderen kunnen uitstekend de apparaten gebruiken, maar hebben weinig besef van de onderliggende techniek. Het zijn ‘black boxes’ voor kinderen. Het is niet eenvoudig om deze ICTtechniek begrijpelijk en toegankelijk te maken en daarmee de belangstelling voor techniek te stimuleren. Doordat het bij deze apparaten nauwelijks waar te nemen is hoe ze werken moet er een beroep gedaan worden op verbeelding en vergelijking. Deze deelstudie onderzoekt of en hoe analogieën behulpzaam kunnen zijn bij de begripsvorming van om het uitleggen van de werking van moderne ICT-technieken. Het document beschikt over veel voorbeelden.

Download

De ‘wow factor’ in de klas

Auteur:
Afke Kostelijk-Blanksma, wetenschapsjournalist, verbonden aan het Centrum Brein & Leren

Nieuwe dingen onderzoeken, met andere woorden ‘nieuwsgierigheid’, gaat samen met initiatief nemen, vragen stellen en met enthousiasme. Het kenmerkt de zogenaamde ‘wow factor’. “Juf, kijk! De maan staat overdag ook aan! Hoe kan dat?” Afke Kostelijk-Blanksma gaat in dit artikel in op deze ‘wow factor’ en hoe de leerkracht tegemoet kan komen aan de interesses van kinderen. Hierbij geeft zij praktische voorbeelden uit de klas, maar gaat ook dieper in op de werking van de hersenen van kinderen en slaat ze de brug met wetenschap.

Download